صندوق سرمایه‌گذاری مشترک Mutual Fund (بخش اول)

صندوق سرمایه‌گذاری مشترک نوعی از صندوق سرمایه‌گذاری است که در سبدی متنوع از سهام، اوراق و یا سایر ابزارهای مالی سرمایه‌گذاری (معمولا شامل سهام یا اوراق است) می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها بر اساس حجم و ارزش کاملا متنوع هستند و هیچ قانونی برای نگهداری از ترکیب دارایی‌های آنها وجود ندارد بلکه این تصمیم مدیران صندوق است که بر اساس میزان بازدهی بازار اقدام به تعیین حجم و ارزش یک دارایی در سبد خود می‌کنند. این دارایی‌ها که یا شامل سهام شرکت‌هاست و یا اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی هم می‌توانند سهام شرکت‌هایی از بخش‌های مختلف صنعتی باشد و یا می‌تواند روی یک بخش صنعتی مشخص متمرکز باشد. بنابراین قانون مشخصی برای این صندوق‌ها به لحاظ ترکیب دارایی‌ها وجود ندارد و پرتفوی این صندوق‌ها بسته به تصمیم‌گیری مدیران حرفه‌ای صندوق است.

منابع مالی این صندوق‌ها از طریق خود سرمایه‌گذاران تامین می‌شود اما این مدیران صندوق هستند که برای سرمایه‌گذاری این منابع تصمیم‌گیری می‌کنند و بسته به بازدهی بازارها اقدام به سرمایه‌گذاری در ترکیب متنوعی از دارایی‌ها می‌کنند. هر سرمایه‌گذار بسته به میزان پول یا منابعی که وارد صندوق می‌کند در سود و زیان این صندوق سهیم است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در طیف وسیعی از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و عملکرد آنها از تغییر در میزان ارزش بازار آنها مشخص می‌شود. ارزش بازار این صندوق‌ها در واقع جمع ارزش روز دارایی‌های آنهاست که در بازه‌های زمانی مختلف و لحظه به لحظه در حال تغییر است و کم و زیاد می‌شود.

وقتی سرمایه‌گذار واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک را خریداری می‌کند این واحدها بر اساس ارزش بازار صندوق به واحدهای مختلف تقسیم شده‌اند و به همین دلیل وی با پول خود سبد متنوعی از دارایی‌ها را خریداری می‌کند. سرمایه‌گذار به میزان پول خود بخشی از ارزش صندوق را خریداری می‌کند تا در آینده بازدهی بیشتری کسب کند و لذا خرید وی سبدی از دارایی‌هاست.

تفاوت سرمایه‌گذاری در سهام با صندوق سرمایه‌گذاری مشترک

تفاوت خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذای مشترک با خرید سهام این است که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بر خلاف بازار سهام به خریداران واحدهای خود حق رای نمی‌دهد و از طرف دیگر خریدار واحدهای صندوق سبد متنوعی از دارایی‌ها را خریداری می‌کند در حالی که در بازار سهام فقط یک سهم مشخص را خریداری می‌کند.

نکته مهم دیگری که درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک وجود دارد این است که قیمت این واحدها در بازار بر اساس خالص ارزش دارایی‌ها (NAV) یا همان «ناو» تعیین می‌شود. اگر کل ارزش بازار صندوق سرمایه‌گذاری که شامل سبد مختلفی از دارایی‌هاست بر تعداد کل واحدهای صندوق صندوق تقسیم شود خالص ارزش دارایی صندوق بر اساس هر واحد به دست می‌آید. این امر به این معناست که خریداران، واحدهای صندوق را بر اساس ارزش روز خریداری می‌کنند و با ارزش روز در آینده ابطال می‌کنند.

تفاوت مهم دیگر واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با سایر اوراق مانند سهام این است که ارزش بازار واحدهای این صندوق در طول روز نوسان نمی‌کند بلکه بعد از پایان جلسه معاملاتی ارزش روز هر واحد یا کل صندوق بر اساس نوساناتی که در طول روز داشته به روزرسانی می‌شود. چون سبد دارایی‌های صندوق که شامل سهام و اوراق است در طول روز تغییر می‌کند بنابراین لازم است که هر روز بعد از جلسه معاملاتی ارزش روز هر سهم نیز آپدیت شود.