صورت جریان وجوه نقد و بخش‌های مهم آن/جریانات نقدی فعالیتهای عملیاتی
صورت جریان وجوه نقد یکی دیگر از صورت‌های مالی به همراه ترازنامه و صورت سود و زیان است که توسط شرکت‌ها تهیه می‌شود که گردش عملیات نقدی شرکت را به سهامداران شرکت ارائه دهند. این صورت مالی کلیه جریانات نقدی شرکت اعم از دریافت‌ها و پرداخت‌ها برای فعالیتهای مختلف را نمایش می‌دهد. همچنین شرکت‌ها دلایل تغییرات موجودی نقدی شرکت و همچنین عملیات تامین مالی شرکت را برای شفافیت بیشتر به مالکان و سهامداران شرکت ارائه می‌دهند. اینکه در طول فعالیت سال مالی شرکت چه مقدار وجه نقد جابجا شده است و رقم موجود روبروی وجه نقد شرکت در ترازنامه چگونه به دست آمده است اهمیت بسیاری برای آگاهی از چند و چون فعالیتهای ریز و درشت شرکت دارد.
بر اساس استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IFRS) صورت جریان وجوه نقد یک شرکت باید شامل سه دسته مجزا باشد. این سه دسته به شرح زیر هستند:
- جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی یک شرکت
- جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای سرمایه‌گذاری شرکت
- جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای تامین مالی شرکت
در صورت سود و زیان و ترازنامه ممکن است برخی از فعالیتهای شرکت به چشم نیاید. به عنوان مثال در صورت حساب سود و زیان ریز و درشت پرداختی‌ها به کارکنان و یا پرداختی برای فعالیتهای سرمایه‌گذاری به طور کامل مشخص نشود و تنها شاهد رقمی هستیم که ممکن است اطلاعی از جزئیات آن در دسترس نباشد. یا اینکه در ترازنامه تنها وضعیت مالی شرکت در یک لحظه زمان را شاهد هستیم اما از کم و کیف این ارقام ممکن است اطلاعی در دست نباشد. به همین دلیل صورت جریان وجوه نقد مهمترین عملیات نقدی شرکت را نمایش می‌دهد و اینکه اساسا ریز و درشت پرداختی‌ها و یا دریافتی‌ها به چه صورت بوده است که رقم نهایی آن در ترازنامه آمده است.
بخش‌های مهم صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد فارغ از سه دسته کلی دارای جزئیاتی است که معمولا شامل موارد زیر است:
- جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی
- جریانات نقدی ناشی از بازده سرمایه‌گذاری و سود پرداختی پرداختی تامین مالی
- مالیات پرداختی
- فعالیتهای سرمایه‌گذارانه
- نحوه تامین مالی
- مبادلات غیرنقدی یک شرکت یا مؤسسه خاص
- جریانات ناشی از تسعیر ارز
جریانات نقدی فعالیتهای عملیاتی
جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی شرکت شامل دو روش مستقیم یا غیر مستقیم است. اگر فعالیتهای عملیاتی شرکت به روش مستقیم در نظر گرفته شوند جریانات نقدی حاصل از فعالیت عملیاتی به شرح زیر خواهد بود:
وجوه نقد حاصل از فروش = فروش + حساب‌های دریافتنی آغاز دوره – حساب‌های دریافتنی پایان دوره
وجوه نقد حاصل از ارائه خدمات = درآمد خدمات + حساب‌های دریافتنی ابتدای دوره – حساب‌های دریافتنی پایان دوره
وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه = هزینه مواد اولیه + موجودی ابتدای دوره – موجودی پایان دوره
وجوه نقد پرداختی بابت حقوق و دستمزد = هزینه حقوق + حقوق پرداختنی ابتدای دوره – حقوق پرداختنی پایان دوره
گفتنی است دلیل کسر حساب‌های پرداختنی و دریافتنی‌های پایان دوره این است که این پرداخت‌ها به دوره بعد منتقل می‌شوند و لذا در صورت جریان وجوه نقد دوره کنونی به حساب آورده نمی‌شوند.
روش غیرمستقیم عملیات محاسباتی پیچیده‌تری دارد و شروع آن از سود عملیاتی صورت سود و زیان است. در صورت تعیین سود و زیان عملیاتی موارد زیر به این سود یا زیان اضافه می‌شوند:
- کاهش حساب‌های دریافتنی: بدین معنی است که بخشی از حساب‌های دریافتنی به صورت نقد دریافت شده و لذا این میزان کاهش در حساب صورت جریان وجوه نقد به سود عملیاتی اضافه می‌شود.
- کاهش موجودی‌ها: کاهش موجودی‌ها به معنی فروش نقدی است که به سود عملیاتی اضافه می‌شود.
- میزان افزایش در حساب‌های پرداختنی: افزایش در حساب‌های پرداختنی به معنی دریافت نقدی است که منجر به افزایش بدهی شده است.
موارد زیر از از سود یا زیان عملیاتی کسر می‌شوند:
- افزایش در حساب‌های دریافتنی: افزایش در حساب‌های دریافتنی به معنای افزایش طلب است که نشان دهنده خروج وجه نقد است و از سود عملیاتی کسر می‌شود.
- کاهش حساب پرداختنی: کاهش حساب پرداختنی یعنی پرداخت مقداری از بدهی‌ها که به معنای خروج پول است.
- افزایش موجودی‌ها نیز به معنی خرید موجودی و پرداخت وجه نقد است که طبیعتا از سود عملیاتی کسر می‌شود.
جریانات نقدی ناشی از بازده سرمایه‌گذاری‌ها
این جریانات نیز به شرح زیر محاسبه می‌شوند:
سود سهام دریافتنی = سود سهام دریافت شده در آغاز دوره + درآمد حاصله از سود سهام – سود سهام دریافتنی پایان دوره
سود سهام پرداختی = سود سهام پرداختنی آغاز دوره + سود مصوب شده سهام – سود سهام پرداختنی پایان دوره
بهره دریافتی = بهره دریافتی آغاز دوره + درآمد حاصله از بهره – بهره دریافتنی پایان دوره
بهره پرداختی = بهره پرداختی ابتدای دوره + بهره تخصیص داده شده به دارایی + هزینه بهره + بهره پرداختنی در انتهای دوره
مالیات بر درآمد
جریان مالیات پرداختی از جمله خروجی‌های جریان نقدی محسوب می‌شود و لذا این جریان نقدی در صورت جریان وجوه نقد به عنوان جریان خروج نقدی ثبت می‌شود.
فعالیتهای سرمایه‌گذاری
این فعالیت‌ها نیز از جمله فعالیتهای مرتبط با صورت جریان وجوه نقد است چرا که تحصیل و واگذاری دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت را شامل می‌شود. جریان‌های مربوط به سایر دارایی‌های مشهود و نامشهود نیز از جمله داده‌هایی است که در صورت جریان وجوه نقد ثبت می‌شود.
فعالیت تامین مالی
تمامی جریانات نقدی ورودی حاصل از فعالیتهای تامین مالی از جمله واگذاری سهام، فروش اوراق، وام‌ها و انواع تسهیلات کوتاه‌مدت و بلندمدت نیز در صورت جریان وجوه نقد به صورت ریز ثبت می‌شود. همچنین جریانات نقدی خروجی از جمله بازپرداخت وام‌ها و اوراق مشارکت و سایر تسهیلات دریافتی و اقساط اجاره و … نیز از جمله جریانات خروجی صورت جریان وجوه نقد می‌باشند.
مبادلات غیرنقدی
برخی از مبادلات غیرنقدی از جمله به دست آوردن دارایی‌های ثابت مشهود در ازای تسهیلات مالی یا صدور سهام و یا مبادله موجودی مواد اولیه با دارایی و جایگزین کردن انواع وام‌های بلندمدت با یکدیگر از جمله فعالیت‌هایی است که در صورت جریان وجوه نقد ثبت می‌شوند.
تسعیر ارز
جریانات نقدی ناشی از تسعیر ارز نیز از جمله فعالیت‌هایی است که در صورت جریان وجوه نقد شناسایی می‌شوند، البته این مورد شامل مواردی است که با ورودی و خروجی جریان نقدی مرتبط باشد که در شرکت‌های مختلف متفاوت است.
دیدگاه ها
ارسال دیدگاه